راهنمای جامع مراحل اصلی فرآیند فلکسوگرافی
چاپ فلکسو یا همان فلکسوگرافی یک فرآیند چاپ پرکاربرد برای تولید چاپ‌های باکیفیت است. اگرچه ممکن است این فرآیند ساده به نظر برسد، اما برای دستیابی به نتایج دقیق، رعایت مراحل مشخص و دقیق امری ضروری است. این مقاله با هدف ارائه یک راهنمای جامع، شما را با مراحل اساسی فرآیند فلکسوگرافی آشنا می‌کند.
فلکسوگرافی چیست
چاپ فلکسوگرافی یک فرآیند چاپ وب (رول-تغذیه) با سرعت بالا است که می‌تواند به سرعتی تا 2000 فوت خطی در دقیقه برسد.
این روش چاپ معمولاً برای تولید حجم بالای برچسب‌ها و بسته‌بندی‌های انعطاف‌پذیر استفاده می‌شود. با این حال، می‌توان از آن به‌جای چاپ افست برای تولید کارتن‌های تاشو و بسته‌بندی‌های مقوایی کنگره نیز بهره گرفت. همچنین، اقلام خاصی مانند کاغذ کادو، دستمال کاغذی، دستمال سفره، کیسه‌های خرید، پاکت‌ها، بسته‌بندی بستنی و ظروف یکبار مصرف نیز با فلکسوگرافی چاپ می‌شوند.
شرکت‌های چاپ فلکسوگرافی معمولاً از چاپگرهای دیجیتال (مبتنی بر تونر یا جوهرافشان) برای تولید کارهای کوتاه‌مدت یا داده‌های متغیر استفاده می‌کنند. این روش به آن‌ها کمک می‌کند تا در مراحل آماده‌سازی و پیش از چاپ صرفه‌جویی کرده و تنها کارهای با حجم بالا را روی دستگاه‌های فلکسوگرافی انجام دهند.
برخی از شرکت‌های چاپ برچسب نیز از دستگاه‌های فلکسوگرافی وب باریک برای تولید بسته‌بندی‌های کوچک‌تر مانند کیسه‌ها، لیبل‌های حرارتی جمع‌شونده، بسته‌های ساشه‌ای و بسته‌بندی تنقلات استفاده می‌کنند.
درک مراحل اصلی فرآیند چاپ فلکسوگرافی
مرحله اول در چاپ فلکسوگرافی، ایجاد یک ورق آزمایشی با استفاده از ماده‌ای متفاوت از محصول نهایی است. این کار به بررسی کیفیت قبل از شروع فرآیند اصلی چاپ کمک می‌کند. پس از رفع مشکلات احتمالی، چاپگر به مرحله اصلی چاپ می‌پردازد.
در فرآیند اصلی چاپ، لایه‌های مختلف جوهر به‌صورت متوالی روی هم قرار می‌گیرند. هر تصویر به‌صورت لایه‌به‌لایه چاپ شده و اطمینان حاصل می‌شود که این لایه‌ها بدون هیچ‌گونه فاصله‌ای روی هم قرار می‌گیرند. این فرآیند دقیق امکان چاپ‌های با کیفیت بالا را فراهم می‌کند که برای تبلیغات و برچسب‌ها ضروری است.
چاپ فلکسوگرافی از موادی مانند کاغذ یا پارچه برای تولید محصولات چاپی استفاده می‌کند. مراحل اصلی این فرآیند شامل:
- اعمال ماده چاپی
- استفاده از گرما و فشار
- حذف ماده چاپی
سرعت و دقت بالای چاپ فلکسوگرافی آن را برای تولیدات انبوه ایده‌آل کرده است، در حالی که تأثیر کم آن بر محیط‌زیست، این روش را به گزینه‌ای پایدار تبدیل کرده است.
سه مرحله اصلی فرآیند چاپ فلکسوگرافی
فرآیند چاپ فلکسو را می‌توان به سه مرحله اصلی تقسیم کرد: پیش از چاپ (Pre-Press)، حین چاپ (On-Press)، و پس از چاپ (Post-Press) که هر کدام از این مراحل مجموعه‌ای از رویه‌های خاص خود را دارند.
1- مرحله پیش از چاپ (Pre-Press)
در این مرحله، یک طرح گرافیکی یا یک نقشه کلی توسط کامپیوتر ایجاد می‌شود که به‌عنوان راهنما برای چاپ عمل می‌کند. این طرح به تعیین میزان و محل استفاده از جوهر کمک می‌کند.
هنرمند گرافیک این طرح را به بخش تولید صفحات انعطاف‌پذیر ارسال می‌کند. پس از آماده شدن صفحات، آن‌ها همراه با یک نمونه چاپ‌شده اولیه به بخش چاپ ارسال می‌شوند تا دقت طرح بررسی شود. توجه به جزئیات در این مرحله برای تولید چاپ‌های با کیفیت بالا بسیار مهم است.
2- مرحله حین چاپ (On-Press)
پس از دریافت صفحات و نمونه چاپ‌شده در دستگاه چاپ، سرپرست کار را به یک دستگاه خاص اختصاص می‌دهد. سپس، اپراتور دستگاه چاپ را با تنظیم رنگ‌ها و مواد اولیه آماده می‌کند.
در این مرحله، اپراتور اطمینان حاصل می‌کند که تمامی صفحات، مواد اولیه، سیلندرها، قالب‌ها و رنگ‌های مورد نیاز در دسترس هستند. صفحات و قالب‌ها روی دستگاه نصب شده و تنظیمات به‌دقت انجام می‌شوند تا چاپ و برش به‌درستی انجام گیرد.
پس از چاپ، یک بازرسی دقیق برای اطمینان از مطابقت نتیجه با طرح یا نمونه اولیه انجام می‌شود. این فرآیند که به آن “آماده‌سازی” (Make-Ready) گفته می‌شود، تضمین‌کننده کیفیت نهایی چاپ است.
3- مرحله پس از چاپ (Post-Press)
در این مرحله، مواد چاپ‌شده از بخش چاپ دریافت شده و به مقدار موردنظر تبدیل شده و رول‌بندی می‌شوند. سپس، محصولات بسته‌بندی‌شده به بخش کنترل کیفیت ارسال می‌شوند تا قبل از ارسال نهایی مورد بررسی قرار گیرند.
برای برش برچسب‌ها، تگ‌ها یا سایر محصولات فلکسو، از سیستم‌های برش پیشرفته استفاده می‌شود. این سیستم‌ها برای تولیدات در مقیاس کوچک بسیار مناسب هستند.
نحوه عملکرد چاپ فلکسوگرافی
در این روش، یک صفحه انعطاف‌پذیر فوتوپلیمری برای هر رنگ روی یک سیلندر چرخشی پیچیده می‌شود. مانند چاپ لترپرس، نواحی برجسته روی صفحه شامل تصاویر و متن هستند که تنها این قسمت‌ها مرطوب شده و جوهر دریافت می‌کنند.
یک دستگاه فلکسوگرافی معمولی شامل چهار نوع غلتک است:
- غلتک منبع جوهر (Fountain Roller) – جوهر را از مخزن به غلتک بعدی انتقال می‌دهد.
- غلتک آنیلوکس (Anilox Roller) – جوهر را به‌صورت یکنواخت به صفحه چاپ منتقل می‌کند.
- سیلندر صفحه (Plate Cylinder) – صفحه چاپ روی آن نصب می‌شود و طرح را به سطح چاپ منتقل می‌کند.
- سیلندر فشار (Impression Cylinder) – فشار لازم برای انتقال جوهر از صفحه به سطح چاپ را اعمال می‌کند.
هر غلتک آنیلوکس دارای سلول‌های ریز حکاکی‌شده است که ظرفیت مشخصی از جوهر را حمل می‌کنند. برای اطمینان از یکنواخت بودن جوهر، از تیغه داکتر (Doctor Blade) برای خراشیدن مازاد جوهر از سطح غلتک آنیلوکس استفاده می‌شود.
روند چاپ به این صورت است که هر رنگ یا پوشش در یک دک چاپ مجزا اعمال می‌شود. واحدهای خشک‌کننده بین هر دک چاپ قرار دارند تا از خشک‌شدن کامل جوهر قبل از اعمال رنگ بعدی اطمینان حاصل شود. این خشک‌کن‌ها از هوای گرم، نور مادون قرمز (IR) یا نور فرابنفش (UV) استفاده می‌کنند.
انواع دستگاه‌های فلکسوگرافی
سه نوع اصلی دستگاه‌های فلکسوگرافی عبارتند از:
- دستگاه استک (Stack Press): دک‌های چاپ به‌صورت عمودی روی هم قرار گرفته‌اند و قابلیت چاپ دو طرفه را فراهم می‌کنند.
- دستگاه چاپ با سیلندر مرکزی (CI Press): همه دک‌های چاپ اطراف یک سیلندر فشار بزرگ قرار دارند که باعث ثبت دقیق رنگ‌ها می‌شود.
- دستگاه خطی (In-line Press): دک‌های چاپ به‌صورت خطی پشت سر هم چیده شده‌اند و برای چاپ مواد سنگین‌تر مانند مقواهای راه‌راه مناسب هستند.
عرض رول‌ها در دستگاه‌های فلکسوگرافی وب پهن از 21 تا 80 اینچ و در دستگاه‌های وب باریک معمولاً 10 تا 20 اینچ است.
جوهرهای مورد استفاده در چاپ فلکسوگرافی
این فرآیند از جوهرهای پایه آب، پایه حلال و جوهرهای انرژی‌پخت (UV یا EB) استفاده می‌کند:
- جوهرهای پایه آب: برای بسته‌بندی مقوایی راه‌راه.
- جوهرهای پایه حلال: برای کیسه‌های پلاستیکی و فیلم‌های صنعتی.
- جوهرهای UV و EB: برای بسته‌بندی مواد غذایی.
سطوح چاپی (Substrates)
چاپ فلکسوگرافی بر روی طیف گسترده‌ای از مواد امکان‌پذیر است، از جمله:
- کاغذهای پوشش‌دار و بدون پوشش
- مقوا و فویل آلومینیوم
- فیلم‌های پلاستیکی مانند LDPE، PP، BOPP، PET
- پارچه‌های غیربافته و لایه‌های لمینت
مراحل پیش از چاپ و آماده‌سازی صفحات
از آنجا که فلکسوگرافی یک فرآیند بسیار سریع است، هرگونه خطای کیفیت چاپ می‌تواند منجر به هدررفت زیاد مواد و جوهر شود.
نکات مهم در پیش از چاپ:
- طول تصویر باید به‌دلیل کشش صفحه، کمی کوتاه‌تر طراحی شود.
- افزایش نقطه‌ای (Dot Gain) در تصاویر نیم‌سایه باید مدیریت شود تا رنگ‌ها تیره و گل‌آلود به نظر نرسند.
صفحات چاپ ابتدا از لاستیک ساخته می‌شدند، اما امروزه از مواد فوتوپلیمری تولید می‌شوند که با نور UV حساس می‌شوند.
فرآیندهای پس از چاپ (Post-Press)
فرآیندهای تکمیلی مانند:
- برش قالبی (Die-Cutting)
- طلاکوب سرد (Cold Foil Stamping)
- وارنیش کردن (Varnishing)
می‌توانند به‌صورت درون‌خطی (In-line) برای تولید رول‌های آماده مصرف انجام شوند.
پیشرفت‌های فناوری در فلکسوگرافی
تحولات جدید در فناوری فلکسوگرافی شامل موارد زیر است:
- اتوماسیون بیشتر برای کاهش نیاز به نیروی کار ماهر.
- استفاده از مواد و فرآیندهای سازگار با محیط زیست.
- کاهش زمان آماده‌سازی و تغییر صفحات.
- کاهش ضایعات ناشی از خطاهای پیش از چاپ.
- افزودن داده‌های متغیر و واترمارک‌های دیجیتال.
سیستم‌های هیبریدی فلکسو/جوهر افشان نیز در حال گسترش هستند و به چاپخانه‌ها امکان افزودن داده‌های متغیر را فراهم می‌کنند.
نکاتی برای دستیابی به بهترین نتایج در چاپ فلکسو
برای بهبود کیفیت چاپ فلکسو، موارد زیر را در نظر داشته باشید:
اندازه صحیح تصاویر را رعایت کنید: اندازه تصویر بر روی اندازه نهایی چاپ تأثیر می‌گذارد، بنابراین از ابعاد دقیق استفاده کنید.
از چاپگرهای باکیفیت استفاده کنید: سرمایه‌گذاری روی یک چاپگر باکیفیت منجر به چاپ بهتر شده و در طولانی‌مدت سودمند خواهد بود.
به‌کارگیری تکنیک‌های فلکسو: از تکنیک‌هایی مانند برجسته‌سازی (Embossing) یا فرو رفتگی متن (Debossing) برای دستیابی به جلوه‌های خاص استفاده کنید.
مختصر و مفید
تکنولوژی چاپ فلکسوگرافی مزایای فراوانی برای کسب‌وکارها فراهم می‌کند؛ از جمله زمان تحویل سریع‌تر و کیفیت چاپ بهبود یافته. با توجه به تنوع و کارایی این روش، چاپ فلکسو به استانداردی در صنعت تولید چاپ تبدیل شده است. اگر شما هم به دنبال ارتقای فرآیندهای کاری خود هستید، استفاده از چاپ فلکسو یک گزینه ارزشمند محسوب می‌شود.
فلکسوگرافی، به‌عنوان یکی از پیشرفته‌ترین فناوری‌های چاپ، نقش مهمی در بهبود فرآیندهای تولید و کاهش هزینه‌ها ایفا می‌کند. این روش، با تطبیق‌پذیری بالا و کیفیت بی‌نظیر خود، انتخابی ایده‌آل برای صنایع مختلف از جمله بسته‌بندی و تبلیغات است. سرمایه‌گذاری در فلکسوگرافی نه تنها بهره‌وری را افزایش می‌دهد، بلکه امکان ایجاد طرح‌های خلاقانه و زیبا را نیز فراهم می‌کند. با انتخاب این تکنولوژی پیشرو، شما می‌توانید در رقابت بازار پیشرو باشید.
سوالات متداول
- آیا آسان برش می‌تواند محصولات و تجهیزات مرتبط با فلکسوگرافی را برای ما تهیه کند؟
بله. اگر به وبسایت فروشگاهی آسان برش مراجعه کنید خواهید دید که تعدادی از محصولات و تجهیزات مرتبط با فلکسوگرافی در سایت موجود است. چنانچه به کالاهای دیگری نیاز داشته باشید فقط کافی است انتهای همین مقاله در بخش نظرات برای ما بنویسید یا شماره تماس خود را برای ما ارسال کنید. ما در اولین فرصت با شما تماس خواهیم گرفت.
- چگونه مرحله چاپ برای تصاویر فلکسو انجام می‌شود؟
در چاپ فلکسو، فشار از طریق یک صفحه چاپ به کاغذ وارد شده و تصویر روی آن چاپ می‌شود. این روش برای تصاویر مثبت و منفی قابل اجرا است. چاپگرهای فلکسو معمولاً در انتشارات مختلف و همچنین برای ایجاد پوستر و آثار هنری استفاده می‌شوند.
- چرا چاپ فلکسو کارآمد است؟
چاپ فلکسو به دلیل اعمال مستقیم تصویر روی یک ورق انعطاف‌پذیر، بسیار کارآمد است. هد چاپ (Printhead) با حرکت روی ورق، تصویر را به هر بخش اعمال می‌کند و نیازی به انتقال تصویر به سطح سخت قبل از چاپ نیست. این روش به دلیل قابلیت چاپ بر روی مواد مختلف و دقت بالای هد چاپ، از مزایای بسیاری برخوردار است.
